Grote bijeenkomsten met inwoners over gemeentelijke onderwerpen raad ik altijd af. Waarom? Daarmee creëer je je eigen weerstand. Terwijl je uit bent op applaus of op z’n minst aanvaarding van je plan, krijg je een zaal vol boe-roepende inwoners voor je. Weerstand is een heel interessant gegeven. Weerstand duikt overal op. De overheid wil iets en de burger kan het er zomaar mee oneens zijn. Wat te doen?
Het aardige is dat weerstand verschillende oorzaken kan hebben. Voor de een komt weerstand tegen plannen van de ander voort uit de aversie dat iemand anders voor hem of haar bepaalt. Dat brengt een gevoel van ongelijkheid teweeg. Maar weerstand kan ook voortkomen uit een gevoel van onzekerheid, of angst voor verandering. En de ‘allermooiste’ weerstand is een gevoel van ‘dat gaat mij energie kosten’. Mensen houden niet van verandering en al helemaal niet als ze er zelf iets voor moeten doen. Dit zijn drie heel verschillende redenen waarom burgers ‘tegen’ de plannen van de overheid kunnen zijn.
Achtergrond van weerstand
De manier waarop de recente stikstof-plannen aan de boeren gepresenteerd zijn, dát was pas een manier om weerstand te creëren. Waar de mogelijke weerstand van de boeren vandaan zou komen, was niet in beeld. Of er is tenminste niet heel goed op geanticipeerd. Waarom is die achtergrond van weerstand zo interessant? Elk type weerstand roept bij degene die die weerstand voelt een andere reactie op. Een reactie van ‘vechten’, ‘vluchten’ of ‘laat maar allemaal’. En dus niet de reactie van ‘vertel me meer, we komen er samen wel uit’. Terwijl dat laatste is wat je wilt bereiken als je start met plannen maken. Je wilt niet dat jouw doelgroep in de vecht- of vluchtstand schiet of totaal niet mee wil doen en jouw plannen saboteert door de nieuwe afspraken of mogelijkheden te negeren.
Verdiepen in beweegredenen
Daarom vind ik weerstand zo interessant, omdat je er wat mee kunt als je erop anticipeert. Niet door nog mooiere brochures te maken, niet door mensen ‘vroeg bij je plannen te betrekken’, of om veel bijeenkomsten te organiseren. Maar wel door je te verdiepen in de beweegredenen van je doelgroep en de reactie die je kunt verwachten. Onderzoek met welke weerstand je te maken kunt gaan krijgen. En welke techniek je hiervoor in kunt zetten. Door het bestuderen van sociale psychologie en gedragstechnieken heb ik afgelopen jaar mijn arsenaal aan communicatiemethodes uitgebreid met de technieken van gedragsverandering. Ik heb veel bijgeleerd over hoe je omgaat met weerstand. En dat je wel degelijk iets kunt bereiken met mensen, zonder dat de weerstand de boventoon voert.
Daarom vind ik weerstand nu zo leuk. Het is geen eindstation, maar je kunt er wat aan doen. Ik vertel er graag over. Ook aan u. Ik kom er graag een keertje over sparren.